Спомени на Мехмет Латиф – МЕМО!

пишува, Albrim Хоџа

– Каде си, млад човеку?? – Често го задевав.

– Му хала м'бијн дхомт! – На шега одговори Мемоја.

– U prish prap a? – Му кажував за компјутерот што го чуваше на задниот дел од велосипедот.

– Ех, Ќе го однесам во Ладоја да го форматирам – рече тој, кревајќи ги рамениците и смеејќи се, како да се каже “го фати Ладо со мене”!

Толку често јас “пауза” тој компјутер, ми се чинеше дека на секои две-три недели го внесуваше на сервис.

– Не е на компјутерот, Мемо, знаеш каде е проблемот – Постојано го задевав и двајцата се смеевме. Никогаш не ги губеше нервите.

За Мемон немам ништо друго освен убави спомени и многу пријатни разговори. Беше многу позитивно. Силеј многу лесно ни се прилагоди, така што не била забележана големата разлика во годините.

“Живата енциклопедија” како што често го нарекував Мехмет Латиф, беше многу енергичен и комплетен мотив за секоја работа или активност што ја започнавме заедно.

Ѓирокастро, Тирана, Зитосе – триаголникот кој не беше разделен толку години колку што работевме заедно.

Ќазим бег Валона, Генерал Едип Охри, Мифит Синојмери – теми кои не го мачеа од уста и памет.

Неописливо, незаборавни посети на генералот во Тирана. Неповторливи емоции дадоа кога двајцата се запознаа. Мемо и генерал Едип Охри. Дури и Мира, ќерката на генералот.

Дури и средби со Аријана, потомок на семејството Валона. Дама полна со достоинство, и покрај тоа што државата не беше толку фер и достоинствена со нив, како правнук и правнука на Исмаил Ќемали, основачите на албанската држава.

Генералот беше посвоено дете на Ќазим бег Валона, синот на Исмаил Ќемали. Казими, до крајот на животот живеел во Струга и се оженил со мајката на Едип и Дашамир (Дашман, како што му кажа Мемоја). Секогаш носел актовка со себе. таму, како што инсистираше Мехмет Латифи, внатре во торбата, веројатно беше “Декларација за независност на Албанија”. Оригиналниот, која никогаш не била пронајдена. Со смртта на Ќазим Валона, Српските сили упаднале во куќата во која живеел, направија хаос и уништија многу вредни работи. Меѓу нив, од тој момент, не се знаела и судбината на чантата со документи.

Оваа торба и она што можеше да биде внатре, постојано го напаѓале и предизвикувале новинарот Мехмет Латифи. Во последните месеци од животот, направи два-три сериозни обиди да го пронајде.

Обезбеди влезен пас во белградскиот архив, како истражувачки новинар, за наводно научно истражување. Тамошните власти не мораа да ја дознаат вистинската цел бидејќи ќе го оневозможат пристапот. Многу процедури, премногу филтри за да поминете низ, премногу дозволи за барање. Сите тие чинат пари.

– Малку повеќе. Се обратив до еснафот за овој период, сега е потребна друга дозвола за пристап до тој сектор и тие архивски материјали. Ми треба уште еднаш. Тие не ве оставаат удобно. Ве следат чекор по чекор – појасни по посетите на Белград.

Навистина се приближи. Му требаше уште една или две посети во таа архива, да се увери дали има или нема нешто од материјалите што ги носел со себе Ќазим бег Валона.

Не успеал бидејќи тешката болест брзо го фатила. Долга прошетка со неговата ќерка, Анита, во последните недели, многу уживаше во нив. Ова не натера да сфатиме дека мисијата на Мемо полека завршува и важните работи се оставаат на средина. Тие останаа таму, ку и ла Мемоја!

Сеќавања на Мемон, ќе ги спасиме, покажуваме и пишуваме на секоја годишнина, но она што ни го остави, како пријатели и соработници, постојано ги спомнуваме во нашите разговори.

Горд и чест што го имам за пријател!